اندیشه وحدت امام خمینی(ره)

اندیشه وحدت امام خمینی (ره) با وجود آنکه جنبه عبادی - سیاسی داشت، آرمان ویژه ای بود که نوشتار حاضر در صدد تبیین این آرمان است. باید پرسید، انگیزه های امام خمینی (ره) در تفکر وحدت چه بود و چه اهدافی را تعقیب می نمود؟

در پاسخ به این سؤال، به نظر می رسد اندیشه وحدت از دیدگاه امام خمینی (ره) وسیله و ابزار اصلی نفی سبیل و سلطه غیر مسلمان بر امت اسلامی بوده و وحدت رمز پیروزی و بقای امت اسلامی است.(?) « از جمله چیزهایی که برای قیام مسلمانان و مستضعفان جهان علیه چپاولگران جهانی و مستکبران جهانخوار لازم به تذکر است، آن است که نوعاً قدرتهای ستمگر از راه ارعاب و تهدید یا به وسیله بوقهای تبلیغاتی خودشان و یا به وسیله عمال مزدور بومی خائن خود مقاصد خود را اجرا می کنند. در صورتی که اگر ملتها با هوشیاری و وحدت در مقابلشان بایستند، موفق به اجرای آن نخواهند شد» (?)

ضرورت وحدت در اندیشه امام خمینی (ره)

امام خمینی (ره) پیامدهای تفرقه را به خوبی شناخته بود و می دانست که تفرقه در میان امت اسلامی در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی تأثیر منفی بسیاری بر جای گذاشته است که رفع آنها بسیار مشکل است و به زمان زیادی نیاز دارد و تنها راه جلوگیری از آسیبهای ناشی از این تفرقه، وحدت و برادری است که باید حول محور اسلام عزیز و تعالیم حیات بخش آن صورت گیرد که در این راستا ضرورتهای وحدت را نیز تشخیص داده بودند تا بدان وسیله امت اسلامی به مسیر و صراط مستقیم الهی رهنمون گردد.

اولین ضرورت وحدت از دیدگاه امام، قیام در راه خدا بود تا جامعه بشری به طور کلی اصلاح شود:« قال تعالی: قل انما اعظکم بواحده، ان تقوموا... مثنی و فرادی». خدای تعالی در این کلام شریعت از سر منزل تاریک طبیعت تا منتهای سیر انسانیت را بیان کرده و بهترین موعظه هایی است که خدای عالم از میان تمام مواعظ انتخاب فرموده و این یک کلمه را پیشنهاد بشر فرموده، این کلمه تنها راه اصلاح در جهان است»(?)

در این راستا باید، عدالت در جهان گسترش یابد و حزب مستضعفین جهان تشکیل شود: «اگر یک حزبی در عالم پیدا بشود، یک حزب عالمی، حزب مستضعفین که همان حزب ا... است، این همه مشکل رفع بشود»(?) و مسلمین جهان به رشد سیاسی کافی برسند.(?) و بازگشت به فرهنگ خودی و خودباوری و سعی در خود کفایی از غرب نهراسند(?) و در برابر قدرتها ایستادگی کنند.(?)

ضرورت بعدی وحدت، جلوگیری از توطئه و تفوق استکبار جهانی به سرکردگی آمریکاست که با ایجاد تفرقه اختلاف بین مسلمانان سعی در رسیدن به هدف خود دارد. امام راحل می دانست که: « دشمن اصلی اسلام و قرآن کریم و پیامبر(ص) ، ابرقدرتها خصوصاً آمریکا و ولیده فاسدش اسرائیل است که چشم طمع به کشورهای اسلامی دوخته و برای چپاول مخازن عظیم زیر زمینی آنان در این توطئه شیطانی تفرقه انداختن بین مسلمانان به هر شکل که بتوانند می باشند». (?)

امام می خواست با وحدت و ایجاد همبستگی اسلامی بین مسلمانان، همه ملل اسلامی به استقلال و آزادی دست یابند، زیرا مسلمانان باید برای بدست آوردن استقلال و آزادی این کلید پیروزی را بدست آورند و برای وحدت کلمه کوشش کنند و به استکبار جهانی اجازه ندهند که در مقدرات کشورهای اسلامی دخالت کند.(?)

امام خمینی (ره) برای ایجاد صلح و صفا، وحدت را ضروری می دانست و می فرمود: «جمهوری اسلامی مایل است با همه همجواران و دیگران با صلح و صفا زندگی کند» (??) و در جای دیگری نیز فرمودند: «امیدوارم صلح جهانی بر پایه استقلال ملتها و عدم مداخله در امور یکدیگر و مراعات اصل حفظ تمامیت ارضی کشورها بنا گردد» (??)

از نظر امام لازمه صلح و صفای جهانی، زیست مسالمت آمیز با همه کشورهای عالم است. «دولت و ملت جمهوری اسلامی، طالب اخوت ایمانی با مسلمانان جهان و منطقه و طالب زیست مسالمت آمیز با همه کشورهای عالم است» (??) بنابراین خواهان گسترش روابط بر اساس اصل احترام متقابل است: «روابط ، با تمام خارجیها بر اساس اصل احترام متقابل خواهد بود، در این رابطه نه به ظلمی تسلیم می شویم و نه به کسی ظلم می کنیم» (??)

«ما با همه ملتهای عالم می خواهیم دوست باشیم، با همه دولتهای عالم به حسب طبع اولی می خواهیم دوست باشیم. می خواهیم که روابط حسنه، با احترام، متقابل نسبت به هم داشته باشیم.» (??)

امام خمینی (ره) حکومت اسلامی را حکومتی آزاد و مستقل می دانست که روابطش با شرق و غرب به یک نحو است و اگر آنها روابط حسنه داشته باشند، دولت اسلام هم با آنها روابط حسنه دارد و اجازه نمی دهد کسی در مقدرات مملکتمان دخالت کند(??) بنابراین «... با همه اقشار بشر و با تمام مستضعفین عالم روابط حسنه داریم به شرط اینکه روابط متقابل و احترام متقابل باشد». (??)

بنابراین می توان گفت امام خمینی (ره) با توجه به وظایف شرعی خود برای اصلاح بشر ایجاد همبستگی بین همه مستضعفان جهان و مسلمانان دنیا، گسترش عدالت اجتماعی، به وجود آوردن صلح و صفا در همه جهان، خودباوری و نفی سبیل، جلوگیری از دخالت ابرقدرتها در مقدرات کشورهای ضعیف و مسلمانان و چپاول ذخایر آنها و گسترش روابط مبتنی بر احترام متقابل و حسن همجواری وحدت مسلمانان مستضعفان جهان را ضروری می شمرد و آن را تنها عامل و رمز پیروزی و بقای هر امتی می دانست و بنابراین بر ایجاد وحدت تأکید فراوانی می نمود.